The Tale of the Princess Kaguya

Phải nói rằng rất khó review một tác phẩm mà điểm ấn tượng nhất của nó nghiêng hoàn toàn về mặt hình ảnh như với The Tale of the Princess Kaguya. Sẽ chẳng thể nói đến quá nhiều về nội dung, vốn được dựng lên gần như y nguyên với câu chuyện cổ Nàng tiên trong ống tre, bởi nội dung này vốn đã quen thuộc. Mà lại quá khó để phân tích những điểm tinh tế trong bút họa của Isao Takahata ở bộ phim này, vì để bàn luận đến điều ấy sẽ dẫn chúng ta đi qua góc nhìn hội họa nhiều hơn góc nhìn điện ảnh cần có. Vì thế, tôi muốn review The Tale of the Princess Kaguya bằng tình yêu, tình yêu đủ để Isao Takahata đã dành 14 năm miệt mài để đem đến cho khán giả hiện đại một câu chuyện cổ đúng nghĩa, bằng cả nội dung lẫn hình thức đều đã thu lại vẹn nguyên quá khứ kết tinh nên giá trị truyền thống của Nhật Bản.

Hotaru no haka – Setsuko-chan, có còn ở đó không em?

Hotaru no haka là một anime buồn viết về chiến tranh thế giới thứ hai. Phim dậy sóng cùng My neighbor Totoro tạo nên danh tiếng lẫy lừng cho hãng phim Ghibli. Nếu Totoro là một câu chuyện tình thương màu nắng đầy ngẫu hứng do Hayao Miyazaki tạo nên thì Hotaru no haka là một câu chuyện tình thương màu mưa lắng đọng mà Isao Takahata bất ngờ mang lại cho khán giả của vương quốc anime. Hataru no haka mang phong cách hiện thực đặc trưng của Isao Takahata, nếu không nói là tác phẩm mang nặng tính hiện thực nhất trong số những tác phẩm mà ông đã tạo nên, hiện thực đến trần trụi về cuộc sống của con người trong cuộc đại chiến thế giới, nơi không có phép màu và mơ ước, chỉ có sự cùng quẫn của những kiếp người trong bế tắc thời cuộc mà thôi. Seita và Setsuko khi lạc cha xa mẹ là những số phận lạc loài giữa dòng đời xuôi ngược, chúng mong manh phả thứ ánh sáng lập lòe như những cánh đom đóm phát quang giữa đêm tối lịch sử, hay đêm tối của lòng người?

Hotaru no haka miêu tả lại những cái chết được báo trước, những cái chết khi lâm vào cuộc chiến. Hai đứa trẻ chỉ có đôi ngày được ấm lòng trong vòng tay người mẹ, ấm lòng được cùng mẹ trú ẩn bom rơi trên đỉnh đầu, để có được chút bình yên để anh trai cõng em gái đi trú ẩn bên cạnh mẹ. Nhưng với chiến tranh thì những ngày ấm lòng ấy cũng chóng tan khi mẹ em bị thương nặng trên đường chạy nạn, cái điểm tựa bình yên bỗng dưng rời bỏ hai cá thể bé nhỏ để hai em bơ vơ khi chưa đủ sức để độc lập đương đầu với cuộc đời, nhưng buộc phải đương đầu với nó.

My neighbor the Yamadas: Áng haiku của phim hoạt hình

Một bộ phim lạ lùng, độc đáo, tinh gọn nhưng ý tứ miên man bất tận là điều tôi có thể nói về My neighbor the Yamadas. Phim như những áng thơ haiku dập dìu đưa nguời xem vào một thế giới hiện thực nhưng bình yên đầy thần tiên, thế giới của gia đình gần gũi, vụn vặt nhưng lại đẹp một cách chân thật nhất, đẹp như nỗi nhớ và đẹp như niềm hạnh phúc được có gia đình.

Đi theo dòng slice of life với một phong cách cực kỳ tinh giản nhưng sắc sảo, Isao Takahata vẽ lên những khuôn hình và lời thoại ngọt ngào một cách bảng lảng dẫn dắt người xem đi theo lối hài hước đậm chất Nhật Bản, kiểu ngọt ngào lịm dần vào tâm hồn thay vì vung tay múa chân đập bàn đập ghế khoái trá nhan nhản như hiện nay. Không khí gia đình gần gũi đến chẳng thể nào gần gũi hơn nhưng qua con mắt của Isao Takahata lại hiện lên lênh đênh trong vẻ mênh mông thấp thoáng cái tình dung dị linh thiêng ngào ngạt trong tâm thức con người. Câu chuyện bao gồm nhiều mảng khối của cuộc sống lắp ráp lại, không tô hồng hay tô đen thế giới người lớn hay thế giới con nít, mà là nơi thời gian của nguời lớn hòa quyện vào không gian của trẻ con chập chùng bay qua tất cả ý niệm, xóa nhòa ý thức để người xem chiêm nghiệm chính mình. Tính trào phúng được viết nên khoan khoái, khen mình khen đời nhưng cũng tự giễu nguời giễu mình khi sinh ra trong kiếp già, kiếp trẻ, kiếp nhân sinh.

[SR] Only Yesterday

Một tâm hồn thị thành Nhật lang thang tìm về với sự sống bình yên nơi thôn quê. Có thể tóm tắt Only Yesterday là một hành trình trở về như thế, cả con người lẫn tâm hồn trở về với nơi thích hợp vốn được dành riêng cho chính họ. Nữ nhân vật chính Taeko là một cô gái ”sống chậm” trong những hình ảnh quá khứ đuổi bắt với chính hiện tại, xen lẫn và ẩn chứa trong quá  khứ  đó là những khúc mắc về chính bản thân chưa được khai phá. Kỳ nghỉ phép mỗi năm cô đều trở về vùng quê để hòa mình vào thiên nhiên mà cô hằng tìm kiếm và mong đợi khi sống cuộc sống thị thành Tokyo tất bật nhưng đơn điệu. Và chính mỗi lần như thế cô đang vô tình đi tìm lại mong ước thật sự của bản thân khi đã để tuổi thơ và tuổi trẻ đi qua trong sự chần chừ không dứt khoát. Qúa khứ với những mâu thuẩn mà Taeko nhận thức được nhưng chưa bao giờ định hình được nó như thế nào, trước giờ cô chỉ mới đón nhận tâm sự của chính bản thân mình như một người khách đi ngang mà thôi, đón nhận dè dặt và phòng thủ với ý nghĩ chấp nhận bằng cách chìm trong sự bơ vơ của bản thân trong cuộc sống xung quanh.