The Tale of the Princess Kaguya

Phải nói rằng rất khó review một tác phẩm mà điểm ấn tượng nhất của nó nghiêng hoàn toàn về mặt hình ảnh như với The Tale of the Princess Kaguya. Sẽ chẳng thể nói đến quá nhiều về nội dung, vốn được dựng lên gần như y nguyên với câu chuyện cổ Nàng tiên trong ống tre, bởi nội dung này vốn đã quen thuộc. Mà lại quá khó để phân tích những điểm tinh tế trong bút họa của Isao Takahata ở bộ phim này, vì để bàn luận đến điều ấy sẽ dẫn chúng ta đi qua góc nhìn hội họa nhiều hơn góc nhìn điện ảnh cần có. Vì thế, tôi muốn review The Tale of the Princess Kaguya bằng tình yêu, tình yêu đủ để Isao Takahata đã dành 14 năm miệt mài để đem đến cho khán giả hiện đại một câu chuyện cổ đúng nghĩa, bằng cả nội dung lẫn hình thức đều đã thu lại vẹn nguyên quá khứ kết tinh nên giá trị truyền thống của Nhật Bản.

The Shawshank Redemption – Định nghĩa lại khái niệm tự do

Là một phim miêu tả lại nhà tù giả tưởng tại Mỹ, The Shawshank Redemption lại tả lại đỉnh điểm của tự do với ước mơ căng tràn về khát khao được làm chủ tự do của riêng mình.

Andy, nam nhân vật chính, vào tù bằng một án chung thân oan khi bị buộc tội giết vợ và nhân tình. Và tự do bị phong tỏa bằng những bức tường với cuộc đời của một vị phó giám đốc ngân hàng đang lên. Andy thích nghi với nhà tù như một cách phản kháng duy nhất mà người tù có thể sử dụng khi đã bị nhốt vào củi. Không một lời ca thán, sự im lặng như nung nấu lấy ý chí quyết tâm giữ vững niềm hy vọng nhen nhóm qua thời gian.

Yojimbo – Tình kiếm khách

Yojimbo không phải là phim hay nhất của đạo diễn Akira Kurosawa. Nhưng nó là tác phẩm hài hước nhất của vị đạo diễn tài danh xứ Nhật.

Nội dung của phim là cuộc thanh trừng của một yojimbo (thích khách) với cả hai đám giang hồ lâu la đánh đấm liên miên phá tan nát cuộc sống bình yên tại một thị trấn Nhật trung đại. Thanh trừng như thế nào khi yojimbo chỉ có mỗi cái mạng chành, và hai đám yakuza kia thì đông như kiến. Tất nhiên đây không phải là phim kiếm hiếp khinh công bay vèo vèo, Qùy hoa bảo điểm tay vung kim lao veo véo nên tay thích khách sẽ không có những màn múa kiếm quơ giò như kiếm hiệp Tàu. Thích khách ở đây chỉ có mỗi cây kiếm Nhật vác đi khệnh khạng rong chơi vào cuộc chiến mà thôi, không quên mang theo cơ trí nhất định để đối phó với đám giang hồ thời hoàng kim của chúng nó. Yojimbo mang trong mình làn hơi kịch Noh pha lẫn chất giang hồ kiểu Viễn Tây, tạo nên phong cách phim nửa cổ điển mà nửa hiện đại, nửa phong trần mà nửa lãng mạn khi một thích khách đi tìm sự bình yên cho dân nghèo, dù họ cũng chả thuê hay thương người thích khách ấy là mấy.

Amour – Giết người bằng tất cả tình yêu…

Amour trong tiếng Pháp có nghĩa là tình yêu.

Và tình yêu lúc nào chẳng lãng mạn.

Đôi khi, nó là sự lãng mạn đến cực đỉnh yêu thương.

Khi người ta giết nhau vì yêu nhau, trong bàng hoàng, run rẩy và lắng đọng chơi vơi.

12 Angry men

12 Angry Men hay bởi vì nó lôi cuộc họp kín ở phòng nghị án ra công khai trên màn ảnh. Hay bởi tính chất kịch tính không gián đoạn, miêu tả liên tục hơn 90 phút tranh cãi từ nhẹ nhàng cho đến hăng say về quyết định có kết án hay không đối với một thiếu niên 18 tuổi về tội giết cha.

Đèn không hắt bóng – Có kẻ ngạo nghễ đón nhận số phận…

Là cuốn sách nổi tiếng nhất trong văn nghiệp của Watanabe Junichi, Đèn không hắt bóng hòa quyện sâu sắc tâm niệm của một đời người vào lòng xã hội. Để thông qua những trang sách, số phận của con người tương tác với xã hội hiện lên sắc sảo, rõ ràng mà lại hư ảo như đã tan vào lòng độc giả những trăn trở, đau đớn, nổi loạn và xót xa. Trong khi miêu tả hành trình số phận của Naoe, tác giả đã vẽ lại một hành trình cảm thụ sự sống trái ngang trong hoan lạc, giá băng trong cuồng dại nhưng lại kiên định lạ lùng. Một sự kiên định đương đầu ám ảnh người đọc khi dẫn dắt họ vào sâu thẳm sự cô độc đặc quánh-một cách mênh mang.

Caught in the web – Khi Trần Khải Ca yêu nông nổi

Sưu tác (Caught in the web) được giới thiệu là một câu chuyện buồn về truyền thông, câu chuyện về một người bình thường vì mắc phải lỗi ứng xử mà bị dư luận kỳ thị một cách quá quắt và tàn nhẫn, để rồi rơi lại những thương tâm. Đó là tôi thuật lại vài ý mà giới truyền thông giới thiệu về Sưu Tác.

Review phim của Trần Khải Ca không dễ, bởi vì Trần Khải Ca dựng phim không phải theo cảm xúc để tôi men theo mạch chảy của nó nói nhăng nói cuội như thường làm. Phim của Trần Khải Ca rất lý trí, lý trí đến nỗi khô khan để dừng lại tại một nước chót tạo chấn động. Nên thành thử review phim của Trần Khải Ca như lúc diễn giải một ván cờ tướng vậy, có cái thú riêng ở những nước thí tốt, đảo mã, nhảy pháo hay bay xe, cũng rất hứng thú, nó là thứ hứng thú khám phá rồi thế cờ bí nào sẽ xảy ra…

Ngắn gọn, tôi chỉ xin diễn tả lại ván cờ Sưu tác mà Trần Khải Ca chơi với cảm xúc – theo cách hiểu của tôi, việc đánh giá phim xin dành lại cho khán giả, tôi không đánh giá, chỉ viết đôi dòng về những ý nghĩ bâng quơ khi xem phim mà thôi. Do diễn giải lại nên phần sau sẽ có spoiler.

Intouchables – Nghệ thuật của sự giản dị

Khó có thể miêu tả trọn vẹn sự giản dị. Bởi giản dị là một giá trị chân phương chỉ để cảm nhận chứ chẳng phải để vẽ vời. Và khó là bởi đối với tôi, tôi sợ mình đánh mất đi bản chất của sự giản dị khi miêu tả về nó, vì tôi biết giọng văn và trãi nghiệm của bản thân không đủ giản dị để viết về sự giản dị-thật sự. Nhưng bởi vì muốn viết về Intouchables, một bộ phim được biểu đạt vô cùng giản dị kể về những con người dường như đứng bên rìa xã hội hòa nhập với nhau, nên tôi vẫn cứ viết về sự giản đị như cách tôi vốn dĩ cảm nhận…

Tuy nói Intouchables giản dị, nhưng vẫn xin lưu ý bạn đọc rằng phim mang trong mình một tư tưởng nhân văn có chiều sâu chứ không phải là một bộ phim viết về những cảm giác đơn giản – nho nhỏ, dễ thương, đơn thuần mà văn học hiện nay thường nhắc đến như một sự giản dị gì đó. Bởi vì sao? Vì nội dung phim miêu tả về tình người và cách con người đối diện, hòa nhập với cuộc sống trong nghịch cảnh. Tư tưởng không đơn giản đúng không? Một ông da trắng gọi là tương đối già, góa vợ nhưng giàu có sống một cuộc đời bị toàn thân bất toại. Ông sống cuộc đời tương đối là hàn lâm – êm đềm và tĩnh lặng thưởng thức nghệ thuật hội họa và âm nhạc giao hưởng. Ngược lại một thanh niên da màu bình thường (aka đủ 2 tay, 2 chân) nhưng sống lông bông, vô tích sự chẳng kiếm được cắc nào cho mẹ nó với lũ em đóng tiền thuê nhà. Phim kể về quá trình tương tác giữa hai con người ấy khi họ tìm kiếm phần khiếm khuyết của bản thân đã bị quên lãng trong cuộc đời. Kể như vậy để nói rằng nội dung của Intouchables không hề đơn giản, nhưng toàn bộ phim lại giản dị đến bất ngờ. Bởi phim được dàn dựng giản dị nhưng sắc nét, và bởi vì phim hướng đến những giá trị giản dị – một thứ gì đó đơn sơ sâu lắng đọng lại trong tâm hồn.